Νικοτσάρας ( Νίκος Τσάρας 1768 – 1807)
Το άγαλμα του Νικοτσάρα | Μνημείο στα Γιαννωτά | Το άγαλμα στην πλατεία | Ο Νικοτσάρας | |
της Ελασσόνας |
Ο Νικοτσάρας είναι ο πιο γνωστός αρματολός της περιοχής του θεσσαλικού Ολύμπου. (σημερινές τοποθεσίες: Κατερίνη, Λάρισα, Αγιά, Καλαμπάκα, Λιτόχωρο. Πλαταμώνας, Μετέωρα, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Τέμπη, Ελασσόνα, Βόλος, Φάρσαλα). Δυστυχώς οι πληροφορίες για την αρχική δράση του την πρώιμη εποχή της επανάστασης δεν είναι πολλές. Είναι γνωστό ότι στις αρχές του 19ου αιώνα εγκατέλειψε το αρματολίκι και έγινε κλέφτης. Ενώ αναγνωρίσθηκε και σαν αρχηγός όλων των κλεφτών της Θεσσαλίας και της Ν. Μακεδονίας. (Κατερίνη, Αλεξάνδρεια, Βέροια, Χαλκηδόνα, Πλατύ, Μελίκη, Μέσση, Αλιάκμονας).
Ενώ ενεργός ήταν η δράση του και στην υπόλοιπη Μακεδονία. (σημερινές τοποθεσίες: Καλλικράτεια, Καστοριά, Φλώρινα, Κοζάνη. Βέροια, Νάουσα, Γρεβενά, Έδεσσα, Γιαννιτσά, Χαλκηδόνα. Αλεξάνδρεια, Θεσσαλονίκη, Λαγκαδάς, Μηχανιώνα , Πολύγυρος, Μουδανιά, Σέρρες, Σιδηρόκαστρο, Κιλκίς κλπ). Από επιστολή του προς τον Κων. Μπαλάρα διαφαίνεται ότι η θέλησή του για την απελευθέρωση του έθνους περνάει από το ατομικό στο συλλογικό επίπεδο. Έτσι τον Νοέμβριο του 1806 πέρασε από Ύδρα και Σπέτσες, Άργος, Ναύπλιο. Και πήρε από τον Λάζαρο Κουντουριώτη χαρτιά πολίτη Επτανήσων. Και βρήκε στη Ζάκυνθο (και Κεφαλονιά, Αργοστόλι, Σάμη) Ρώσους για βοήθεια (οι οποίοι είχαν μόλις κηρύξει πόλεμο στην Τουρκία).
ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΧΡΥΣΟΥ
Τον Απρίλιο του 1807 ο Νικοτσάρας με πλοίο άρχισε να συλλέγει στρατιώτες από τις Β. Σποράδες (Αλόννησος, Σκόπελος, Σκύρος, Σκιάθος). Οι τούρκοι όμως απαίτησαν να καταστρέψουν οι νησιώτες τα πλοία τους για να μην τα χρησιμοποιήσουν οι επαναστάτες. Έτσι ο Νικοτσάρας πήγε στην Τένεδο, όπου και άρχισε να ετοιμάζει εκστρατεία για τη Βλαχία.
Λέγεται ότι στις 23 Ιουλίου του 1807 ο Νικοτσάρας αποβιβάστηκε στην Κατερίνη και πιθανόν περνώντας από Τρίκαλα – Λάρισα – Αλμυρός Βόλου (ή κατά μια άλλη εκδοχή από Αγρίνιο και Άρτα). Με σκοπό από κει μέσω Αλιάκμονα και Λουδία να φτάσει στο Νευροκόπι Δράμας και στην ευρύτερη περιοχή. (Σημερινές περιοχές Δράμας, Κιλκίς, Σερρών, Νέα Ζίχνη, Ξάνθης, Καβάλας, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής). Τελικά όμως δεν τα κατάφερε διότι υπήρχαν πολλοί τούρκοι στην περιοχή. Είχε μικρή εκστρατευτική ομάδα στη διάθεσή του και ήταν πολύ μεγάλη η απόσταση.
ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΜΕΤΑΛΛΩΝ
Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι ο Νικοτσάρας έκανε εκστρατεία. Έδωσε μάχη με τους τούρκους και πήγε στο Παγγαίο όρος, στη Μονή Εικοσιφοίνουσσας. (εκεί αρνήθηκαν να τον βοηθήσουν και τους επιτέθηκε). Έπειτα κατευθύνθηκε προς Νότο και μετά από 20 χλμ. έφτασε στην πόλη Πράβα. Στη γέφυρα Πράβι έγινε 3ήμερη μάχη με τους τούρκους. Και ο Νικοτσάρας με τους στρατιώτες του έκαναν έφοδο με σπαθιά και πέρασαν απέναντι στη Χαλκιδική. (Η επιβεβαίωση της μάχης Χάντακα γίνεται μέσα από τα δημοτικά τραγούδια της εποχής αλλά και το τούρκικο νεκροταφείο στην συγκεκριμένη περιοχή). Για αντίποινα οι τούρκοι λεηλάτησαν το μετόχι της μονής Αγίου Διονυσίου.
Ο Νικοτσάρας με άλλους 50 βρήκαν καταφύγιο στη μονή Εσφιγμένου στο Άγιο Όρος. Από κει επέστρεψαν τέλη Ιουλίου σε Σκιάθο – Σκόπελο. Σήκωσαν την Ελληνική σημαία στα καράβια που μαζεύτηκαν και άρχισαν τις επιθέσεις. Σε μια τέτοια επίθεση, στη χερσόνησο Κασσάνδρα (σημερινές τοποθεσίες Ουρανούπολη, Σταυρός, Ασπροβάλτα), σκοτώθηκε ο Νικοτσάρας στις 10 Ιουλίου του 1807. Όπως είπε κι ο Κωστής Παλαμάς, “ο Καραϊσκάκης ήταν ο Αχιλλέας της Ρωμιοσύνης και ο Νικοτσάρας ήταν ο Αχιλλέας της υπόδουλης Ρωμιοσύνης”.
Επομένως δεν είναι τυχαίο ότι για τον Νικοτσάρα έχουμε στοιχεία που μας οδηγούν στο άγιο όρος. Εκεί βρέθηκαν και μελετήθηκαν κάποια χειρόγραφα οδοιπορικά κείμενα που αναφέρονται στους θησαυρούς που είχε κρύψει. Κάποια κείμενα ήταν σωστά κάποια ήταν παραποιημένα. Τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι υπήρχε κάποιου είδους κωδικοποίηση στα κείμενα αυτά. Η οποία δεν ήταν εμφανής και σίγουρα δεν ήταν δυνατόν να εντοπιστεί από τα αντίγραφα αλλά μόνο από τα πρωτότυπα. Που οι καλόγεροι φρόντισαν να κρατήσουν καλά κρυμμένα. Αυτά που πίστευαν οι ερευνητές ως πρωτότυπα ήταν αντίγραφα γραμμένα με το χέρι μεταγενέστερα. Αυτά τα χαρτιά κυκλοφόρησαν στους κύκλους των θησαυροθήρων και κάποια πουλήθηκαν σε υψηλές τιμές. Οι θησαυροί ακόμη αναζητούνται…