ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ «ΧΡΥΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ» – ΓΙΑΤΙ ΟΝΟΜΑΣΤΗΚΕ ΑΡΑΓΕ «ΧΡΥΣΟΣ» ?
Ο Περικλής (από τις λέξεις περί + κλέος = «o περιτριγυρισμένος από δόξα», περίπου 495-429 π.Χ.) ήταν Αρχαίος Έλληνας πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός του 5ου αιώνα π.Χ.. Γνωστού και ως «Χρυσού Αιώνα», και πιο συγκεκριμένα της περιόδου μεταξύ των Περσικών Πολέμων και του Πελοποννησιακού Πολέμου. Η δύναμη, δόξα και η φήμη την οποία χάρισε στην Αρχαία Αθήνα, δικαιώνουν απόλυτα το χαρακτηρισμό του Χρυσού Αιώνα.
Η εποχή στην οποία ήταν κύριος της πολιτικής ζωής της Αρχαίας Αθήνας. (κυριαρχία στην ευρύτερη περιοχή της σημερινής Ατικής: Ζωγράφος, Νέα Ιωνία, Παλλήνη, Χαλάνδρι. Χολαργός, Ίλιον, Καματερό, Πετρούπολη, Μαρούσι, Αχαρναί, Κηφισιά, Άνω Λιόσια. Ασπρόπυργος, Παλαιό Φάληρο, Γλυφάδα, Μάνδρα, Ελευσίνα, Ηλιούπολη, Αργυρούπολη. Κορωπί, Παιανία, Γέρακας, Αιγάλεω, Σεπόλια, Κολωνός, Αμπελόκηποι, Βριλήσσια, Μελίσσια. Πεύκη, Λαμία, Πάτρα, Περιστέρι, Πειραιάς, κλπ). Δηλαδή μεταξύ του 461 π.Χ. και του 429 π.Χ., ονομάζεται μέχρι σήμερα «Εποχή του Περικλή».
Ο Περικλής εκμεταλλεύτηκε τη νίκη των ελληνικών δυνάμεων επί των Περσών και την άνοδο της ναυτικής δύναμης της Αθήνας. Προκειμένου να μετατρέψει τη Δηλιακή Συμμαχία σε «Αθηναϊκή Ηγεμονία». Οδηγώντας την πόλη του στην μεγαλύτερη ακμή της ιστορίας της κατά την περίοδο των 14 συνεχόμενων ετών που εκλεγόταν στο αξίωμα του Στρατηγού. Σε στρατιωτικό επίπεδο. Οι επεκτατικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις που πραγματοποίησε κατά την διάρκεια της κυριαρχίας του είχαν σαν κύριο στόχο τη διαφύλαξη των συμφερόντων της Αθήνας. Τις επιχειρήσεις αυτές διεξήγαγε με τη βοήθεια του πανίσχυρου αθηναϊκού ναυτικού. Το οποίο άρχισε να δυναμώνει την εποχή του Θεμιστοκλή και αργότερα του Κίμωνα, γιου του Μιλτιάδη. Ωστόσο ήταν κατά την εποχή του Περικλή που έφτασε στην απόλυτη ακμή του. Αποτελώντας τον κινητήριο μοχλό της αθηναϊκής υπερδύναμης.
ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Η ανακατασκευή της ακρόπολης ξεκίνησε το 447 π.Χ., κατόπιν εισήγησης του Περικλή. Ο οποίος προσωπικά παρότρυνε τους συμπολίτες του, στο πιο φιλόδοξο οικοδομικό έργο της κλασσικής αρχαιότητας. Για την κατασκευή μόνο του Παρθενώνα, χρειάστηκε πολύς χρυσός και πλούτος. Και πάνω απο 5.000 τάλαντα τον πρώτο χρόνο κατασκευής του ναού. Την κατασκευή του οποίου επέβλεπε ο ίδιος ο Περικλής.
Το Πεντελικό Μάρμαρο το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του Παρθενώνα, καθώς και γενικότερα της Ακρόπολης των Αθηνών, προκάλεσαν μελλοντικές αντιδράσεις από τις άλλες πόλεις της Δηλιακής Συμμαχία. (κάποιες από αυτές ήταν: η Λήμνος, τα Μέγαρα, η Κάσος, Νίσυρος, Μύκονος. Σάμος, Λέσβος, Χαλκίδα, Νεάπολη, Θάσος, Νάξος, Σπάρτη, Δήλος, Θήρα Σαντορίνη. Άργος, Ηράκλειο, Χανιά, Άνδρος, Κίμωλος, Ρόδος, Καλαμάτα, Κόρινθος, Τρίπολη. Αγρίνιο, Μεσολόγγι, Αίγιο, Πρέβεζα, Θήβα, Αμφίκλεια, Καρπενήσι. Γιάννενα, Ηγουμενίτσα, Άρτα, Φάρσαλα, Τρίκαλα, Λάρισα, Ζαγορά, Αγιά, Βόλος, Πάτρα. Λαμία, Λάρνακα, Λεμεσός, Λευκωσία, Πάφος, Ρέθυμνο, Πειραιάς, Περαία. Κατερίνη, Αμοργός, Πύλος, Άμφισσα, Ρόδος, Ναύπλιο κλπ).
Κατά ειρωνικό τρόπο, οι κατασκευές έργων εξαιρετικής καλλιτεχνικής ομορφιάς όπως ο Παρθενώνας και το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς, οδήγησαν στη χαλάρωση της Αθηναϊκής Ηγεμονίας. Ο Παρθενώνας χτίστηκε με 20.000 τόνους Πεντελικού Μαρμάρου και η διάρκεια κατασκευής του κράτησε 15 χρόνια.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Τα μεταλλωρυχεία του Λαυρίου (διακρίνονται ακόμα και σήμερα στην περιοχή Λαυρίου, κερατέας, Σαρωνίδας, Αναβύσσου) αποτέλεσαν πηγή για το ασήμι του συνέβαλε στην ανάπτυξη της αθηναϊκής δημοκρατίας. Και στην κατασκευή των μνημείων του χρυσού αιώνα του Περικλή. Καθώς και στην παραγωγή του αργυρού νομίσματος της Αθήνας. Της «λαυρεωτικής γλαύκας» (η κουκουβάγια που ακόμα και σήμερα απεικονίζεται στο ελληνικό ευρώ). Ενώ χρησιμοποιήθηκε και για την κατασκευή των 200 πλοίων που νίκησαν τους Πέρσες στη Σαλαμίνα το 480 π.Χ. Αλλά και πολλές αρχαίες ελληνικές πόλεις και πολλοί ηγεμόνες στηρίζουν τη δύναμη τους στην εκμετάλλευση των μεταλλείων αργυρού ή και χρυσού. Από την εκμετάλλευση αργυρού στο Λαύριο οι Αθηναίοι κατασκεύασαν εκτός των άλλων 200 τριήρεις. Και συνέτριψαν μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες τον Περσικό στόλο στη Σαλαμίνα.
Στο μεταλλείο αυτό εξορυσσόταν μόλυβδος ο οποίος περιείχε και σε μικρή ποσότητα ασήμι. Αυτή ήτανε η κύρια πηγή χρηματοδότησης των σχεδίων της Αθήνας κατά τον “χρυσό αιώνα”. Την εποχή της νίκης των Αθηναίων επί των Περσών στην ναυμαχία της Σαλαμίνας τα μεταλλεία έδιναν 750 τάλαντα τον χρόνο. Πράγμα που επέτρεψε να κατασκευαστούν 200 τριήρεις. Δώδεκα χιλιάδες δούλοι υπολογίζεται πως εργάζονταν στο Λαύριο την περίοδο της ακμής του. Γενικά οι μεταλλουργικές εργασίες γίνονταν από τους δούλους. Ορισμένοι από τους οποίους ήταν εξειδικευμένοι και γι’ αυτό και πανάκριβοι.
Σε ότι αφορά τις πηγές μαρμάρου όπως αναφέρεται και παραπάνω το πεντελικό μάρμαρο εξορυσσόταν και κατά το “Χρυσό Αιώνα” του Περικλή (Αθήνα, 5ος αιώνας π.Χ.). Παρέχοντας χιλιάδες κυβικά μέτρα υλικού με τα οποία κτίστηκαν τα περισσότερα αρχιτεκτονικά και γλυπτικά αριστουργήματα της κλασικής περιόδου. Από την Ακρόπολη των Αθηνών μέχρι τα αγάλματα και μνημεία των κλασσικών ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων.
Ο Περικλής ήταν ηγέτης της Αθήνας μέχρι τα δύο πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ώσπου το 429 π.Χ. απεβίωσε εξαιτίας του λοιμού που χτύπησε την Αθήνα.