FRANCISCVS MOROCENVS 1694
ARCHIVIO DI STATO- VENEZIA-BUSTA NO 1129
CAPITAN GENERAL DA MAR
Κρατικόν Αρχείον Βενετίας, Δέσμη Νο 1129 ο Γενικός κατά θάλασσαν καπιτάνος 15 Ιανουαρίου 1694μ.Χ
«… Επί του ναυάρχου Μοτσενίγο αυξήθηκαν τα χαράτσια που πλήρωναν ετησίως τα νησιά σε 180.000 ρεάλια. Πλην οι φόρου υποτελείς, προσθέτει το έγγραφο, δεν μπορούσαν να καταλάβουν τα ποσά της φορολογίας και ο Μοροζίνι αργότερα τα είχε υποβιβάσει σε 91.700 ρεάλια και το 1694 εισπράχθηκαν μόνο 68.311 ρεάλια παρόλες τα μεταβληθείσας πιέσεις…
Έδωσα και πάλι αυστηρές διαταγές σε όλους τους δημογέροντες απειλώντας αυτούς με τιμωρίες, εάν δεν εισπράξουν το για κάθε νησί ορισθέν ποσόν.
Μεταξύ των νήσων που οφείλουν είναι και η Σκόπελος που είναι ευφορώτατη και φορολογείται με 10.400 ρεάλια, πλήρωσε δε μόνο 5.000 ρεάλια.
Το χαράτσι το εισέπραττε αρχικά ο απεσταλμένος του ναυάρχου. Κατόπιν, επί ναυάρχων Κορρέρ και Μοτσενίγο, ανετέθη η είσπραξη στον Γάλλο Διοδέ, ο οποίος πλέοντας με γαλλική σημαία περιήρχετο στα νησιά και εισέπραττε τα χαράτσια καταθέτοντας τα χρήματα στο Ταμείο της Μήλου απ’ όπου τα παραλάμβανε το Ταμείο του στόλου.
Πολλά νησιά για να πληρώσουν τα οφειλόμενα πρέπει να περιμένουν όχι μόνο τη σοδειά αλλά και την πώληση των προϊόντων.
Ο διορισμός εισπρακτόρων σε κάθε νησί δε συμφέρει, ούτε συμφέρει να αναλάβουν την είσπραξη οι κατά τόπους δημογέροντες, προς τους οποίους πρότεινα ποσοστό 2% επί των εισπράξεων, διότι για το φόβο των τουρκικών πλοίων και των χριστιανών κουρσάρων καθίσταται δύσκολη η ασφαλής μεταφορά των χρημάτων.
Όλα τα φορολογούμενα νησιά δεν είναι σε θέση να πληρώνουν ετησίως πλέον των 60.000 έως 70.000 ρεαλίων, διότι εκτός από την πτώχεια τους, υπόκεινται και σε πολλές βιαιοπραγίες και αφαιμάξεις εκ μέρους των τούρκων και εκ μέρους των χριστιανών κουρσάρων, ακόμη δε και εκ μέρους διαφόρων πειρατικών σκαφών από Χανιά, Ρόδο και Εύβοια, τα οποία εμποδίζουν το μεταξύ των νήσων εμπόριο.
Τόσα είναι τα δεινά, λέγει το αυτό έγγραφο, που υφίστανται τα νησιά, ώστε πολλοί κάτοικοι προτιμούν να μετοικήσουν στα ενδότερα ή τη στεριά…»
Παρακάτω παρουσιάζεται ο φορολογικός κατάλογος με το όνομα κάθε νησιού με το ποσόν του φόρου (χαράτσι) που επεβλήθη σ’ αυτά από τον Μοτσενίγο, το οποίο μειώθηκε αργότερα και το οποίο τίθεται σε παρένθεση.
Το έγγραφο λέγει επίσης ότι περίπου ίδιο φόρο (χαράτσι) πλήρωναν οι κάτοικοι των νησιών του Αιγαίου και παλιότερα στους τούρκους.
Στον κατάλογο περιλαμβάνεται η Κασσάνδρα, η Καβάλα και η Θάσος.
ΦΟΡΟΙ:
Αίγινα (Egena)………………………………………………2.000 (2.000)
Αλόνησος (Celidroni)……………………………………….2.000 (1.500)
Αμοργός (Morgo)…………………………………………….2.000 (1.200)
Ανάφη (Namfi)………………………………………………….600 (250)
Άνδρος (Andro)……………………………………………12.000 (9.000)
Αντίπαρος (Antiparesi)………………………………………..1.600 (600)
Αστυπάλαια (Stampalia)……………………………………6.000 (2.000)
Επισκοπή (Piscopia)…………………………………………..2.000 (700)
Θάσος (Tasso)………………………………………………8.000 (4.000)
Θήρα (Santorini)…………………………………………..10.000 (7.000)
Ικαρία (Nikaria)……………………………………………….3.000 (500)
Ίμβρος (Impro)………………………………………………4.000 (1.500)
Ίος (Nio)……………………………………………………….3.200 (700)
Κάλυμνος (Kalinno)………………………………………..12.000 (8.000)
Κάρπαθος (Scarpanto)……………………………………..12.000 (1.500)
Κάσσος (Casso)………………………………………………1.000 (300)
Κέα (Zia)…………………………………………………….4.000 (2.600)
Κίμωλος (Argentiera)……………………………………………500 (400)
Κύθνος (Termia)…………………………………………….3.200 (2.500)
Μήλος (Millo)……………………………………………..10.000 (7.000)
Μοσχονήσια (Mosconissi)………………………………………600 (600)
Μύκονος (Micone)………………………………………….2.000 (1.200)
Νάξος (Naxia)……………………………………………….8.000 (7.000)
Νίσυρος (Nixero)……………………………………………2.000 (1.200)
Πάρος (Paresi)………………………………………………9.000 (7.000)
Πάτμος (Patino)……………………………………………..6.000 (2.000)
Σαλαμίς (Culuri)………………………………………………1.000 (600)
Σαμοθράκη (Samothrachi)………………………………….4.000 (1.500)
Σάμος (Sammo)……………………………………………..8.000 (7.000)
Σέριφος (Serfo)…………………………………………………1.000 (600)
Σίφνος (Sifanto)……………………………………………..2.070 (1.700)
Σκιάθος (Schiato)…………………………………………….11.000 (700)
Σκόπελος (Scopelo)………………………………………..10.400 (8.000)
Σκύρος (Schiro)……………………………………………10.000 (4.000)
Ύδρα (Idra)………………………………………………………300 (350)
Φολέγανδρος (Policandro)………………………………………850 (500)
Ψαρά (Psara)…………………………………………………4.000 (4.000)
Καβάλα, Κασσάνδρα κ.α. πλήρωναν με προϊόντα, όπως σιτάρι κλπ.
Είδαμε πιο πάνω πόσες χιλιάδες ρεάλια είχαν υποχρέωση να καταβάλουν διάφορα νησιά και με πόσες δυσκολίες γινόταν η είσπραξη και για να σχηματίσουμε ποια αγοραστική δύναμη είχαν τα Σολδία ανατρέχουμε σε μια διατίμηση τροφίμων που έγινε στο Ναύπλιο την 1η Ιουνίου 1712.
Το ενετικό δουκάτο αντιστοιχούσε με 6 ενετικές λίρες και 4 σολδία, ενώ το ρεάλι ισοδυναμούσε με 8 λίρες ή 120 σολδία.